//معرفی ماشین آلات ساختمانی//
انجام پروژههای صنعت ساختمان (به معنای عام) به خصوص پروژههای بزرگ مانند سد، راه، سیستمهای انتقال آب، ساختمان و بسیاری از پروژههای عظیم دیگر در عصر حاضر با تحولات بی سابقهای مواجه بوده است. شناخت انواع روشهای مختلف اجرای پروژه و انواع ماشینآلات و تجهیزات مدرن این صنعت و نحوه صحیح انتخاب و استفاده از آنها، میتواند نقش موثری در موفقیت طرحها و پروژهها داشته باشد. همچنین می توان ادعا نمود که قسمت عمده ای از هزینه پروژه ها ، مربوط به ماشین آلات و تجهیزات می باشد.از این رو یکی از عوامل مهم در انجام موفق پروژه ها نقش ماشین آلات و تجهیزات و به تبع آن نحوه انتخاب و مدیریت صحیح آنها می باشد.با این حال در دنیا چه از نظر مباحث نظری و چه عملی ( کارگاهی) اطلاعات جامع و کاملی در مورد ماشین آلات و تجهیزات که پوشش دهنده مباحث مربوط به معرفی کامل ، موارد استعمال ، انواع ، مشخصات کامل ، نحوه انتخاب مناسب ، سرویس ونگهداری ، ایمنی و سایر موارد مربوط به آنها باشد ، وجود نداشته و تنها چند مرجع آن هم با تکیه بیشتر در مورد ماشین آلات مربوط به عملیات خاکی وجود دارد.
به صورت کلی درباره وضعیت ماشین آلات و تجهیزات در داخل کشور میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- در بین منابع مختلف پروژههای عمرانی، ماشینآلات سهم قابل توجهی از هزینهها را به خود اختصاص میدهند. (بین 30 تا 70 درصد)
- طبق برآورد و بررسیهای انجام شده، راندمان واقعی ماشینآلات در ایران حداکثر 50 درصد است.
- اکثر ماشین الات با خروج مبالغ هنگفتی ارز از خارج وارد میشود.
- اطلاعات نظری بسیار کمی درباره انواع ماشینآلات نوین و همچنین اطلاعات کارگاهی واقعی بسیار اندکی در مورد ماشینآلات موجود در کشور وجود دارد.
- از طرفی تجارب حاکی از آن است که در کشور ما مدیریت ماشینآلات و تجهیزات (اعم از مسائل خرید، انتخاب نوع ماشینآلات و تجهیزات مناسب، بهرهبرداری و نگهداری) به صورت مناسبی صورت نمیگیرد.
- سیستمهای تعمیر و نگهداری ماشینآلات بسیار ضعیف بوده و پرسنل متخصص و کارآزموده با دانش کافی در ابعاد مدیریت، سازماندهی، راهبردی و پشتیبانی از نظر کمی و کیفی وجود ندارد.
در پروژههای بزرگ آبی نظیر سدسازی ماشینآلات و تجهیزات نقش بسیار مهمی در موفقیت پروژه داشته و قسمت عمده هزینههای اجرایی پروژه را هزینه ماشینآلات تشکیل میدهد. به عنوان نمونه در یک سد خاکی که مصالح مصرفی ارزش چندانی ندارد، میتوان اذعان کرد بیش از نیمی از هزینه پروژه، هزینه مربوط به ماشینآلات آن است. از سوی دیگر به دلیل گستردگی و حجم کار بهرهگیری از انواع ماشینآلات در این پروژهها اهمیت خاص و مضاعفی دارد. به منظور روشن شدن اهمیت نقش ماشینآلات در اجرای این پروژهها و همچنین به منظور آشنایی و استفاده عوامل دستاندرکار با ماشینآلات، آمار مربوط به ماشینآلات و نحوه پراکندگی آنها و همچنین فضاهای مورد نیاز برای سرویس و نگهداری و نیز نیروی انسانی مورد نیاز برای بهرهبرداری و سرویس و نگهداری آنها، در تعدادی از کارگاههای سدسازی فعال کشور تهیه و در جدول زیر ارایه شده است.
با نگاه اجمالی به تعداد ماشینآلاتی که در پروژههای بزرگ عمرانی کشور مورد استفاده قرار میگیرد میتوان به اهمیت شناخت دانش مدیریت ماشینآلات پی برد.
در ادامه مقدمه ای بر معرفی ماشین آلات ساختمانی جهت استفاده مهندسان پروژه تقدیم گردیده است: