تجهیزات اعلام و اطفای حریق

اعلام حریق به مجموعه ای از قطعات الکترونیکی گفته می شود که وظیفه آن آشکار سازی حریق و اعلام آن از طریق آژیرها و سایر وسایل هشدار دهنده می باشد. سیستم اعلام حریق در یک ساختمان طراحی می شود تا قبل از گسترش حریق و غیر قابل کنترل شدن آن هشدارهای لازم فراهم شود و سیستم های بعدی نظیر سیستم اطفا حریق فعال شوند و در مرحله اول جان افراد و سپس محافظ اموال گردد. چنانچه سیستم اعلام حریق بر اساس استانداردهای NFPA72 آمریکا و یا BS5839 انگلستان طراحی و اجراء و نگهداری گردد، پاسخ درست و کارآمدی از سیستم اعلام حریق دریافت خواهیم کرد. بر اساس مبحث چهار مقررات ملی نه گانه ساختمان، ساختمان هایی که باید به سیستم اعلام حریق مجهز شوند به قرار زیر هستند:

  • – ساختمان های مسکونی           
  •  
  • – ساختمان های آموزشی و تربیتی
  •  
  • – ساختمان های درمانی و مراقبتی
  •  
  • – ساختمان های اداری               
  •  
  • – ساختمان های تجاری              
  •  
  • – ساختمان های صنعتی             
  •  
  • – انبارها                                 

دسته بندی سیستم‌های اعلام حریق

سیستم‌های اعلام حریق از جهات مختلف دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی می‌تواند بر اساس هدفی که برای آن در نظر گرفته شده‌اند (اهداف حفاظتی)، نحوه‌ی اطلاع رسانی و یا مکانیزم عملکرد سیستم‌ها باشد. دسته‌بندی مهمی که در این زمینه وجود دارد نحوه‌ی اطلاع‌ رسانی سیستم اعلام حریق است. این سیستم‌ها به دو روش انفرادی و مرکزی، اطلاع رسانی را انجام می‌دهند.

  • سیستم اعلام حریق مرکزی

در این سیستم، حریق از همان لحظات اولیه تشخیص داده می‌شود و به ساکنین و آتش‌ نشانی اطلاع داده می‌شود. در سیستم اعلام حریق مرکزی، سیستم اصلی در محلی دور از دسترس نصب می‌گردد اما اجزای مختلف آن، شامل آشکارسازها و شاسی‌ها در نقاط مختلف ساختمان نصب می‌شوند. اطلاعات توسط این اجزا دریافت شده و به کنترل پنل مرکزی فرستاده می‌شود تا فرایند اطلاع رسانی حریق به ساکنین انجام گردد.

  • سیستم اعلام حریق انفرادی

در سیستم اعلام حریق انفرادی، به محض اینکه وقوع حریق احساس شود در همان محل به وسیله‌ی صدای آژیر و چراغ‌های چشمک‌زن، وقوع حریق به افراد حاضر در محل اطلاع رسانی می‌گردد.

سیستم اعلام حریق متعارف یا Conventional

سیستم‌های اعلام حریق متعارف از سال‌های دور مورد استفاده قرار می‌گرفتند و حتی هم ‌اکنون نیز در برخی فضاها به کار گرفته می‌شوند. در این سیستم‌ها انواع شاسی و آشکارسازهای مختلف که در مناطق متفاوت ساختمان قرار گرفته‌اند، مختص آن منطقه مشخص هستند. این اجزا به صورت شعاعی یا شاخه‌ای به کنترل پنل مرکزی متصل شده‌اند. هر یک از مدارها که فعال شود و گزارش حریق را به تابلوی مرکزی منتقل کند می‌توان تشخیص داد کدام منطقه دچار حریق شده است. به عبارت دیگر تنها منطقه حریق، به صورت حدودی در این سیستم قابل تشخیص است اما نقطه دقیق آن را نمی‌توان بدون حضور در محل و از روی نشانه‌های سیستم تشخیص داد. به طور خلاصه در سیستم اعلام حریق متعارف، اجزای مختلف شامل شاسی‌ها و دتکتورها همگی به طور موازی با یک جفت سیم متصل می‌شوند و در حالت عادی همه اجزا در وضعیت نرمال قرار دارند. در صورتی که وضعیت یکی از اجزا به حالت آلارم تغییر کند جریان در سیستم افزایش پیدا کرده و سیستم مرکزی با توجه به این افزایش جریان تشخیص می‌دهد که به حالت آلارم تغییر وضعیت دهد. در صورت بروز حریق نیز، علاوه بر روشن شدن لامپ‌های منطقه آتش سوزی، آژیرهای کنترل پنل مرکزی نیز به صدا در می‌آیند.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر یا  Addressable

در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر همان‌طور که از نامش پیداست، به هر یک از آشکارسازها یا دتکتورها و شاسی‌ها آدرس مشخص و منحصر به فردی اختصاص پیدا می‌کند. به همین دلیل هنگامی که حریق اتفاق می‌افتد پنل مرکزی به طور دقیق می‌تواند تشخیص دهد که حریق در کدام نقطه اتفاق افتاده است. همین شناسایی و تعیین دقیق محل وقوع حریق نقش تعیین ‌کننده‌ای در سرعت رسیدگی و کنترل آن دارد. از آنجا که هر مدار در سیستم آدرس پذیر، نشانی مشخص خودش را دارد، موضوع منطقه بندی در آن به اندازه سیستم متعارف اهمیت پیدا نمی‌کند. اما در نظر گرفتن حلقه تشخیص بر مبنای مناطق مختلف می‌تواند به کشف محل وقوع، سرعت بیشتری دهد. به این ترتیب اگرچه مناطق مشخصی در این سیستم تعریف نمی‌شود اما به صورت مجازی حلقه‌هایی برای تعیین منطقه حریق گسترده می‌شود. سیستم‌های اعلام حریق آدرس پذیر نسبت به سیستم‌های متعارف جدیدتر هستند و هم در زمینه کشف حریق و هم اطلاع رسانی پس از آن، سریع‌تر و دقیق‌تر از سیستم متعارف عمل می‌کنند.

سیستم اعلام حریق هوشمند

در سیستم اعلام حریق هوشمند هر یک از دتکتورها، ریزپردازنده دارند و این ریزپردازنده‌ها از طریق کنترل پنل تنظیم می‌شوند تا به طور پیوسته شرایط محیطی را از نظر دود و گرما  بسنجند و اطلاعات آن را به تابلوی کنترل مرکزی ارسال کنند. در واقع در یک سیستم اعلام حریق هوشمند دتکتورها، به‌خودی‌خود تشخیصی از وضعیت ندارند بلکه اطلاعات را به تابلو مرکزی منتقل کرده و پس از پردازش این اطلاعات و مقایسه آن‌ها با داده‌های قبلی تشخیص می‌دهد که وضعیت، عادی یا غیرعادی است. سامانه اعلام حریق هوشمند که در واقع بخشی از امکانات سیستم BMS در یک خانه هوشمند می باشد در فیدبک­هایی که از خود در برابر دریافت اطلاعات از آشکارسازهای مختلف حریق بروز می دهد، متفاوت است. فرض کنید در یک مجتمع مسکونی که به سیستم هوشمند مجهز شده و در واقع خانه هوشمند است؛ حریق رخ می دهد، سیستم BMS با پردازش اطلاعات دریافتی از دتکتورهای موردنظر، گاز ورودی آن واحد را قطع نموده و نگهبان را از طریق مانیتور لمسی موجود در نگهبانی باخبر می کند، درب پله های اضطراری را باز کرده، لامپ های مسیر خروج را روشن می کند. به صاحب خانه پیامک زده و با نزدیک ترین آتش نشانی تماس می گیرد. این عکس العمل ها، بخشی از عملکرد یک خانه هوشمند می باشد که علاوه بر افزایش بهره وری سیستم اعلام حریق، ایمنی ساختمان را نیز بهبود می بخشد.

مزایای سیستم اعلام حریق هوشمند

سیستم‌های اعلام حریق هوشمند نسبت به سایر سیستم‌های اعلام حریق مزایای متعددی دارند که موارد زیر بخشی از این مزایا به شمار می‌روند:

  • امکان اتصال به رایانه و کنترل نرم افزاری
  • امکان تعریف و تنظیم میزان حساسیت مشخص برای هر یک از حسگرها به طور جداگانه
  • برخورداری از سیستم هشدار چندمرحله‌ای که قبل از هشدار اصلی یک پیش هشدار نیز اعلام می‌شود
  • قابلیت اتصال سیستم به سایر سیستم‌های امنیتی و حفاظتی ساختمان از طریق هماهنگی نرم افزاری
  • سرعت در تشخیص و اعلام و متعاقباً بهبود پروسه مربوط به کنترل حریق
  • قطع گاز ورودی در زمان نشت گاز و زلزله
  • حذف پنل کنترل حریق سنتی
  • کاهش سیم کشی اعلام حریق سنتی
(Visited 116 times, 1 visits today)